Waar ontstaat tinnitus?
Lang werden deze oorzaken enkel in het oor gezocht, zonder te kijken dè plek waar al onze waarnemingen plaatsvinden. Het brein!
Met regelmaat wordt tinnitus in de volksmond oorsuizen genoemd. Dit zou doen denken dat tinnitus in het oor ontstaat, dit is feitelijk niet zo. Het echte ontstaan van tinnitus is in het brein.
Normaal komt geluid via de gehoorschelp binnen en wordt het via het trommelvlies, slakkenhuis en trilhaartjes als een elektrisch signaal doorgestuurd via de gehoorzenuw naar het brein. In het brein zijn auditieve gedeelten die een taak hebben bij de verwerking en het ontstaan van geluid.
Nu is het bij tinnitus dat zònder een geluid van buitenaf, er toch geluid ervaren wordt.
De structuren zoals de nervus cochlearis, de dorsale nucleus in de hersenstam en de auditieve cortex in de hersenschors zijn overactief en maken zelf gehoorimpulsen aan.
Bij het waarnemen van een tinnitus geluid, zijn deze specifieke gebieden in het brein overactief en/of verandert.
Studies tonen veranderingen aan in de auditieve cortex, dit is het breingebied dat geluid verwerkt tot een bewustwording. Daarnaast zijn er aantoonbare verbanden tussen tinnitus en een dysregulatie van het limbische systeem, dit zijn de breingebieden die emotie, aandacht en geheugen reguleren.
Er ligt een grote uitdaging om ons te richten op deze breingebieden waar we daadwerkelijke veranderingen zien. We willen daar grip op krijgen. Uiteindelijk met maar één doel, de tinnitus ervaring van jou veranderen.
Emotionele brein
Er is consensus over de rol van het limbisch systeem bij tinnitus, dat systeem wordt ook wel het emotionele brein genoemd. Je ziet dat bij het bewust worden en ervaren van tinnitus het emotionele brein overactief reageert. Het reageert met de intensiteit alsof er acute dreiging is. Als metafoor kun je tinnitus zien als een alarmsysteem, waarbij de piep, ruis, of suis het waarschuwingssignaal is. Negatieve gedachten als “Van dit geluid wordt ik echt gek” “Met zo’n piep moet er wel iets ergs met me aan de hand zijn”, kunnen het emotionele brein ook negatief beïnvloeden. Het emotionele brein voelt nóg meer dreiging waarmee het de noodzaak voelt om zijn ‘waarschuwingssignaal’ ofwel de tinnitus nog duidelijker ten gehore te brengen.
Daarnaast zijn er veranderingen te zien in de hippocampus, dit breingebied is betrokken bij het opslaan van herinneringen. Deze nieuwe herinneringen hebben betrekking op gebeurtenissen in het persoonlijk leven, inclusief de gevaarboodschappen uit de amygdala. Deze amygdala is klein structuurtje niet groter dan een amandelnootje en hier ontstaat de gevaarboodschap. In de hippocampus zetelt dus onder andere onze herinneringen voor bedreigende dingen. De hippocampus slaat de gebeurtenis, de context èn de emotionele beleving op. Hierdoor blijft er een relatie bestaan tussen iets wat kan gebeuren in een bepaalde setting èn de emotionele beleving.
In het geval van tinnitus klachten kan het zijn dat je jezelf opeens bewust werd van een geluid dat niet uit de omgeving kwam. Ondanks dat dit met regelmaat voorkomt en in veel gevallen ook weer weggaat. Kan het zijn dat je jezelf ineens dat krantenartikel herinnerde, waar iemand aangaf immens veel last te hebben van zijn tinnitus klachten. Jouw interne reactie zal in de richting van stress, angst of paniek zijn. Jouw eerste ervaring mét emotionele beleving is vanaf toen en feit.
In geval van tinnitus klachten kan met regelmaat de koppeling zijn gelegd tussen het bewust worden van de piep, ruis of suis èn een intense negatieve emotionele reactie.
Auditief systeem
Er zijn aangetoonde veranderingen in de auditieve breingebieden te zien bij tinnitus, dit zijn de breingebieden die betrekking hebben tot alles wat met geluid te maken heeft. In de literatuur wordt dit maladaptieve reorganisatie genoemd. Oftewel een niet wenselijke reorganisatie van het brein. Om de reorganisatie weer gedeeltelijk of geheel omkeerbaar te maken is het heel interessant om te lezen dat het auditieve systeem naar alle waarschijnlijkheid visuele feedback gebruikt om zichzelf te kalibreren. De visuele representaties vanuit de Freequency app kunnen hier mogelijk bij helpen!
In een studie wordt gesteld dat auditieve training met auditieve object identificatie, welke op dynamische wijze de aandacht en de actieve participatie van de patiënt vraagt, mogelijk de tinnitus perceptie kan verlagen. De Freequency app is een middel van auditieve training, door jouw tinnitus geluid wat te horen is in de app. Je hoort het geluid in de ruimte, waarop jij mag gaan zoeken waar het vogeltje is, dit is een vorm van object identificatie. Daarnaast vraagt de app je aandacht èn dat je een actieve rol speelt om de vogeltjes te vinden en te bevrijden. Alle elementen die in de studie naar voren komen, zijn verwerkt in de Freequency app.
Exposure therapy
In de nieuwe Europese richtlijnen voor het behandelen van tinnitus, is exposure therapy een bewezen aanbevolen behandeling. Exposure therapy, ofwel blootstellingstherapie houdt in dat mensen worden blootgesteld aan hun tinnitusgeluid, maar het in een minder dreigende context geplaatst wordt. De hippocampus, het breingedeelte voor herinneringen speelt hierbij een belangrijke rol. Door blootstelling aan de gevreesde context en het aan den lijve ondervinden dat de verwachte doemscenario’s uitblijven, slaat de hippocampus uiteindelijk nieuwe herinneringen op. Nu met minder of zònder negatieve emotionele lading.
Letterlijk doe je dit in de Freequency app ook, je kiest je eigen tinnitus geluid wat te horen is via je oortjes van de headphone. Hiermee herkent het brein specifiek als dat van jouw. De omgeving die je ziet is verre van dreigend, het is zelfs een erg liefelijke visuele omgeving. De hippocampus haalt ook informatie vanuit het visuele aspect. In de Freequency app krijgt je brein visueel de feedback dat er niets dreigends aan de hand is, terwijl je wel bewust bezig bent met je tinnitus die eerder als dreigend bestempeld werd. Dit moet door herhaaldelijke oefening zorgen voor het verminderen van de overactieve, negatieve reactie van het emotionele brein.
Je streeft er naar om de oude herinneringen waar een automatische stress reactie uit voort kwam weg te spelen.
Spiegeltherapie
In veel studies komen de gelijkenissen naar voren van chronische pijn en chronische tinnitus. Chronisch wil niet zeggen dat het niet over kan gaan, of kan verminderen. Het zegt alleen dat het al langer aanwezig is, vaak langer dan drie maanden. Bij chronische pijn en chronische tinnitus zijn in het brein soort gelijke gebieden overactief.
Een voorbeeld van zo’n pijnbeeld in het brein is fantoompijn, waarbij pijn gevoeld wordt in een ledemaat wat er bijvoorbeeld door een amputatie niet meer is. Vanuit de literatuur komt het idee dat het brein aan de missende informatie vanuit het geamputeerde ledemaat, zelf een invulling gaat geven. Het brein gaat dus harder werken en maakt zelf impulsen aan. Waardoor er uiteindelijk ook écht pijn ervaren wordt.
Soortgelijke breingebieden zijn bij zowel fantoompijn als tinnitus overactief, in de literatuur wordt tinnitus met regelmaat zelfs fantoomgeluid genoemd. In sommige gevallen kan gehoor vermindering de schijnbare oorzaak zijn van tinnitus. Er komen minder gehoorsimpulsen via het oor aan bij het brein,op deze missende gehoorsimpulsen kan het brein zelf weer invulling gaan geven. Waardoor er een geluid ervaren wordt.
Voor fantoompijn zijn al heel wat jaren effectieve behandelmethoden. Al in 1996 werd spiegeltherapie voor het eerst gebruikt bij fantoompijn, waarbij de patiënt een spiegel tussen bijvoorbeeld beide benen kreeg. De patiënt keek via de spiegel naar de weerspiegeling van het goede been. Voor het brein leek het alsof het geamputeerde been er weer was, de regie en controle die de patiënt weer kreeg bleek in veel gevallen voldoende om de pijn te verminderen.
Als fantoompijn en tinnitus zoveel op elkaar lijken in het brein, mogelijk lijkt de oplossing dan ook veel op elkaar. Met de Freequency app, zorgen we voor de ‘weerspiegeling’ van jouw tinnitus. En geven we jou de regie en controle om de tinnitus te beïnvloeden.
Virtual reality
Alle bovenstaande wetenschappelijke facetten zijn in 2010 in theoretisch framework beschreven, maar dan middels ́virtual reality ́. Dit werd in 2016 wetenschappelijk getoetst met als resultaat een aantoonbaar positief effect op tinnitus luidheid en beperkingen op iemands leven door tinnitus. 10
Belangrijke elementen in deze studie waren het geluid wat via de oortjes te horen is, bij dichtste benadering moet aansluiten op de tinnitus perceptie van de speler. Daarnaast moet de omgeving waar het geluid in te horen is de realiteit nabootsen. Bij Freequency is er bewust gekozen voor ́augmented reality ́, hierbij vullen we de elementen die nodig zijn voor de behandeling toe aan jouw realiteit. Dit in tegenstelling tot virtual reality, waarbij je jezelf met een VR bril volledig afsluit van de realiteit. Bij de Freequency app hebben we dus geen dure VR bril nodig, wat het toegankelijk maakt voor iedereen.
Literatuur
1 Tang et al. Advances in Understanding, Diagnosis, and Treatment of Tinnitus. 2019
2 Besteher et al. Chronic tinnitus and the limbic system: Reappraising brain structural effects of distress and affective symptoms. 2019
3 Zhang et al. Interactions between the hippocampus and the auditory pathway. 2022
4 Cima et al. A multidisciplinary European guideline for tinnitus: diagnostics, assessment, and treatment. 2019
5 Nicholas et al. The hippocampus as a visual area organized by space and time: A spatiotemporal similarity hypothesis. 2019
6 Londero et al. Auditory and visual 3D virtual reality therapy for chronic subjective tinnitus: theoretical framework. 2010
7 Lewald et al. Role of the posterior parietal cortex in spatial hearing. J Neurosci 22:1–5. 2002
8 Searchfield. Object identification and attention training for treating tinnitus. 2007
9 Colmenero et al.Effectiveness of mirror therapy, motor imagery, and virtual feedback on phantom limb pain following amputation: A systematic review. 2017
10 Malinvaud et al. Auditory and visual 3D virtual reality therapy as a new treatment for chronic subjective tinnitus: Results of a randomized controlled trial. 2016